Kryeministri i Haitit, Ariel Henry, ka dhënë dorëheqjen pas disa javësh kaosi në rritje në vendin e Karaibeve, ku bandat kanë sulmuar strukturat qeveritare dhe rendi shoqëror është në prag të kolapsit.
“Qeveria ime do të largohet menjëherë pas inaugurimit të këshillit. Ne do të jemi një qeveri e përkohshme derisa të emërojnë një kryeministër dhe një kabinet të ri,” tha Henry.
Komuniteti i Karaibeve dhe Tregu i Përbashkët (CARICOM), i takuar në Xhamajka të hënën, tha se kishte rënë dakord të ngrinte një këshill kalimtar për të hedhur themelet për zgjedhjet në Haiti.
Kur dhuna shpërheu javën e kaluar, Henry ishte në Kenia për të nënshkruar një marrëveshje për të dërguar 1000 oficerë policie kenianë në kombin e Karaibeve për të rivendosur situatën e sigurisë, ku qeveria e tij ka humbur kontrollin.
Ai nuk ishte në gjendje të kthehej në Haiti pasi situata e sigurisë u përkeqësua rreth aeroportit në kryeqytetin Port-au-Prince. Një plan për të udhëtuar përmes Republikës Dominikane fqinje u braktis pasi qeveria atje refuzoi lejen që avioni i tij të ulej. Ai ndodhet në territorin amerikan të Puerto Rikos që nga java e kaluar.
Henri ishte nën presionin e Shteteve të Bashkuara për të siguruar një zgjidhje politike, por nuk është aspak e qartë se kush do të ndërhyjë. Një emër i reklamuar është Guy Philippe, një udhëheqës rebel i dëbuar së fundi nga SHBA në Haiti pasi kreu një dënim me burg për pastrim parash.
Henry, i cili erdhi në pushtet i pazgjedhur në vitin 2021 pas vrasjes së presidentit të atëhershëm të Haitit, dështoi të mbajë zgjedhje vitin e kaluar, duke thënë se pasiguria e vendit do të komprometonte votimin. Por vendimi i tij vetëm i zemëroi më tej protestuesit të cilët për muaj të tërë kërkuan që ai të tërhiqej pasi Haiti rrëshqiti më tej në varfëri dhe dhunë të shfrenuar nga bandat.
Që nga udhëtimi i Henryt në Kenia, Port-au-Prince është kapluar nga një valë sulmesh shumë të koordinuara të bandave ndaj zbatimit të ligjit dhe institucioneve shtetërore, gjë që ka detyruar dhjetëra mijëra njerëz të largohen nga shtëpitë e tyre.
Qeveria e Haitit ka qenë në gjendje të jashtëzakonshme që kur grupet sulmuan burgun më të madh të vendit në Port-au-Prince në fillim të këtij muaji, duke vrarë dhe plagosur policinë dhe stafin e burgut dhe duke lejuar rreth 3,500 të burgosur të arratiseshin.
Bandat tani kontrollojnë 80% të Haitit, sipas vlerësimeve të Kombeve të Bashkuara, dhe vazhdojnë të luftojnë për pjesën tjetër. Ndërsa Henry ishte jashtë vendit, bandat rrethuan aeroportin kryesor të vendit për të parandaluar kthimin e tij të sigurt.
Ndërsa siguria është përkeqësuar muajt e fundit, Haiti ka vuajtur për vite me radhë dhunë kronike dhe kriza politike duke lënë rreth 5.5 milionë haitianë, rreth gjysma e popullsisë, në nevojë për ndihmë humanitare.
OKB-ja vlerëson se rreth 1 milion fëmijë Haitian janë jashtë shkollës, duke i bërë ata që jetojnë në zonat e kontrolluara nga bandat pre e rekrutimit. Vendi është përfshirë gjithashtu nga një epidemi kolere që shpërtheu në vitin 2022.
Shefi i OKB-së për të drejtat e njeriut Volker Türk e përshkroi situatën në Haiti si të paqëndrueshme dhe bëri thirrje që një mision shumëkombësh sigurie të vendoset për të ndihmuar policinë Haitiane. “Nuk ka asnjë alternativë realiste në dispozicion për të mbrojtur jetët,” tha ai.